خاویر مایلی، آنارکو کاپیتالیست و حامی فلسفه لیبرتارین که روز یکشنبه رئیسجمهور آرژانتین شد، قصد دارد پزو، پول ملی کشور را کنار بگذارد و دلار آمریکا را بهعنوان پول ملی انتخاب کند...
پیشنهاد اصلی کمپین رئیسجمهور منتخب حذف پول ملی آسیبدیده کشور از گردش و سلب قدرت چاپ پول از بانک مرکزی کشور بود که با هدف کنترل تورم افسارگسیختهای که برای چندین دهه سومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین را ویران کرده است، مطرح شد. اقتصاددانان معتقدند چاپ کنترلنشده پول برای پوشش مخارج عمومی باعث افزایش ۱۴۳درصدی تورم شده که یکی از بالاترین نرخهای تورم در جهان است. در کشورهای نوظهور، بیشتر تورم ناشی از ارز است. تورم بالا توانایی کشورها برای افزایش مالیات را از بین میبرد و منجر به کسری بودجه و چاپ پول میشود. برای درمان آن باید نرخ ارز تثبیت شود؛ دلاریزه کردن این کار را انجام میدهد. جذابیتهای دلاریزه کردن آشکار است. کارخانههای آرژانتینی دلار کافی برای خرید محصولات وارداتی ندارند و مجبور شدهاند تولید را کاهش و منابع مالی تجارت را افزایش دهند. دولت ۶۷میلیارد دلار به دارندگان اوراق قرضه و ۳۶میلیارد دلار به صندوق بینالمللی پول بدهکار است و با خرج کردن ذخایر خارجی، مجبور شد برای بازپرداخت خدمات از چین یوآن وام بگیرد. اما دریافت حمایت از کنگره آرژانتین و اجرای طرح دلاریزه کردن میتواند با چالشهایی همراه باشد. سایر کشورها، مانند السالوادور که این طرح را اجرا کرده بسیار کوچکتر بودهاند. اقتصاددانان میگویند با شکست آرژانتین این کشور بودجه لازم برای اجرای این طرح را ندارد. از طرفی، این کشور دسترسی به بازارهای بدهی را در سالهای اخیر از دست داده است. به گفته یک اقتصاددان صندوق بینالمللی پول، برای شروع تبدیل کل پایه پولی به دلار نیاز به دسترسی به بازار سرمایه دارید؛ درحالیکه برای آرژانتین این دسترسی وجود ندارد. مایلی پس از پیروزی متعهد شد دولت متورم آرژانتین را اصلاح کند، هزینهها را کاهش دهد، اقتصاد این کشور را به روی بازارهای جهانی باز کند و شرکتهای دولتی مانند شرکت نفت YPF را بفروشد. او که یک اقتصاددان لیبرتارین است در طول مبارزات انتخاباتی خود متعهد شد که نهاد سیاسی را که آن را فاسد میخواند، نابود کند. کنگره نامتحد نیز یکی از موانع اصلی مایلی برای دلاریزه کردن اقتصاد است؛ چراکه هیچ جناح سیاسی در آن اکثریت را در اختیار ندارد. قاضی دادگاه عالی کشور نیز در مصاحبهای اعلام کرده است که جایگزینی پزو با یک ارز خلاف قانون اساسی و نقض حاکمیت است. به گفته اقتصاددانان گلدمن ساکس، «همانند هر چیز در اقتصاد، هیچ چیز رایگان نیست و پذیرش، حفظ و بهرهمندی از دلاریزه کردن نیز میتواند چالش برانگیز باشد.» اگر آرژانتین دلار را بپذیرد به تعداد انگشتشماری از کشورهای کوچک منطقه میپیوندد که ارز سبز را استفاده میکنند. دلاریزه کردن با تحت کنترل درآوردن تورم و کاهش نرخ بهره، ثبات اقتصادی آن کشورها را فراهم کرد و در عین حال چاپ پول برای پوشش شکافهای بودجهای را برای دولتها غیرممکن کرد. اما اقتصاددانان میگویند دلاریزه کردن در اکوادور و السالوادور بهطور خودکار اصلاحی در امور مالی عمومی ایجاد نکرد. پاناما، که دلار را در سال۱۹۰۴کمی پس از استقلال پذیرفت، دارای رتبه بدهی در سطح سرمایهگذاری است؛ اما السالوادور و اکوادور اینطور نیستند. تحلیلگران معتقدند دلاریزه کردن برای کشورهایی که به خوبی در اقتصاد جهانی ادغام شدهاند، بهتر کار میکند و این یک چالش بالقوه برای آرژانتین است؛ کشوری عضو گروه۲۰که یکی از بستهترین اقتصادهای جهان است. پلتفرم صادرات مبتنی بر کالای پایه نیز چرخه تجاری متفاوتی نسبت به ایالات متحده دارد. این به آن معناست که تصمیمات سیاست پولی در ایالات متحده میتواند تاثیر نامطلوبی بر اقتصاد آرژانتین داشته باشد. اقتصاددانان معتقدند آرژانتین بدون پول خود، فاقد ابزارهای پولی برای مهار شوکهای خارجی خواهد بود. پزو از زمان شروع دولت فعلی در سال۲۰۱۹حدود ۹۰درصد ارزش خود را در برابر دلار در بازار سیاه از دست داده است. مردم محلی دهها میلیارد دلار اسکناس سبز را در خارج از کشور ذخیره کردهاند که بسیار بیشتر از سایر کشورهای آمریکای لاتین است، دیگران نیز ترجیح میدهند ارزهای دیجیتال داشته باشند. تحلیلگران میگویند آرژانتین باید حدود ۳۰میلیارد دلار برای دلاریزه کردن اقتصاد خود وام بگیرد، آن هم در شرایطی که اساسا از بازار سرمایه بریده شده است. براساس گزارشی از بلومبرگ، بسیاری از آرژانتینیها کمخطرترین گزینه را در آن میبینند در بازار سیاهی که برای دور زدن کنترل ارز استفاده میشود، از پزوهای خود برای خرید دلارهای سبز استفاده کنند؛ چراکه این نگرانی وجود دارد گذر زمان تنها به ضرر آنان باشد و ارزش پزو کاهش بیشتری داشته باشد. دادههایی از صرافیهای آنلاین ارزهای دیجیتال نشان میدهد که پزو پس از پیروزی مایلی ضعیف شده است. آلبرتو راموس، اقتصاددان ارشد آمریکای لاتین گلدمن ساکس در این زمینه میگوید: بهنظر میرسد در حال حرکت به سوی ناشناختهها هستیم. فروش پزو برای خرید دلار میتواند اقتصاد را با مشکلات جدی مواجه کند. این امر میتواند با روندی نامنظم، خطر افزایش تورم و انتقال بیثباتی به استفاده از ارز جدید را به همراه داشته باشد. در صورت وقوع چنین سناریویی، مایلی و ایدههای او برای بازنگری اساسی اقتصادی قبل از اینکه کار خود را آغاز کند با مشکل مواجه خواهد شد. این امر بدون شک برای حامیان او ناامیدکننده خواهد بود؛ زیرا بیش از هر کس دیگری آنان از صحبتهای بیپرده این سیاستمدار درباره آنچه کشور را رنج میدهد و وعدههای جنجالی برای بهبود حمایت کردهاند. مایلی در صحبتهای خود رنج اصلی کشور را در اقتصادی میدید که همراه با تورم بیش از ۱۴۰درصدی، به سمت ششمین رکود خود در یک دهه پیش میرود و نرخ فقر به ۴۰درصد رسیده است. اگرچه مدیران بانکی انتظار کاهش قابل توجه نرخ ارز در روزهای آینده را ندارند، با این حال، به گفته افراد مطلعی که با مسوولان بانک مرکزی در تماس بودهاند، آنها نگران احتمال بروز هرج و مرج در صورت وقوع موجی از برداشت وجه نقد هستند. به گزارش دنیای اقتصاد، برای کاهش فشار بر شکاف بین نرخ ارز در دوره انتقال و اجازه ورود دلارهای صادراتی بیشتر، سیاستگذاران موافقت کردهاند که به صادرکنندگان اجازه دهند ارز بیشتری را در خارج از کشور با نرخ تسعیر ویژه نقد کنند. مردم همچنین انتظار دارند بانک مرکزی برای کاهش فشار فروش، خرید اوراق بهادار دولتی به پزو را در بازار ثانویه و انتشار قراردادهای پزو در بازار آتی را ادامه دهد. با وجود این، سخنگوی بانک مرکزی آرژانتین از اظهارنظر خودداری کرده است.